görüntü kirliliği ne demek?
Görüntü kirliliği (görsel kirlilik), insan faaliyetleri ve çevresini
tahrip etmesi ile oluşan çirkin görüntü ve düzensizlikleri ifade eder.
Yapay ve doğal çevre içinde bulunan, hafızada negatif simgeler bırakan
düzensiz, uyumsuz biçimlemelerin tümüdür. Görsel kirlilik, estetik bir
konudur ve birinin manzaraya bakma yeteneğini zayıflatan kirliliğin
etkilerini ifade eder. Görsel kirlilik, çoğunlukla doğada bulunan
düzensiz oluşumların tümü olarak tanımlanmaktadır.
Görsel kirliliğin en belirgin olduğu yerler şehirlerdir. Bu kirlilik
fiziksel bir engel olmamasına rağmen, kişiler üzerinde dolaylı
psikolojik etkilere sebep olmaktadır.
Genel görsel kirlilik türleri
İnsanlar genellikle aşağıdaki görsel kirliliklerle muhatap olurlar:
- Geniş alanlarda görsel kirlilik; kirletilmiş sular ve kıyılar,
erozyona uğramış arazi, yanık orman alanları, ışık kirliliği.
- Kentsel görsel kirlilik; yeşil alan yoksunluğu, hava kirliliği,
görüş alanı darlığı, iç içe ve tekdüze yapılaşma, dış cephelerdeki
kargaşa, , düzensiz trafik,
savaş/afet enkazı, düzensiz atıklar, tabela ve levhalardaki
gelişigüzellik ve orantısızlık, direkler ve teller, antenler.
- İç mekanlarda; kötü ışıklandırma, basıklık-darlık, fazla köşeli
yapılar, verimsiz düzenlemeler, renk uyumsuzluğu, toplumsal
alanlarda kirli malzeme kullanımı, kullanıcının kültür ve zevkine
uyumsuz eşya düzeni.
- İnsan ile ilgili görüntüler; bakımsız ve kirli insan bedeni (yüz,
diş, tırnak ve saç), bakımsız ve kirli kıyafetler, uygunsuz
hareketler ve kötü davranışlar, yoksulluk
istismarı().
Görsel kirliliğin insana etkileri
Görsel kirliliğin olduğu düzensiz yerlerde genel olarak insanlarda
bezginlik, hoşnutsuzluk oluşturup konsantrasyonu bozar. Kişisel farklara
göre başka sonuçlar da görülebilir:
- Dikkat dağınıklığı, verimsizlik, isteksizlik, gözlerde yorgunluk.
- Tekdüzelik nedeniyle uyarılmada azalma, düşünce çeşitliği ve
duygusal dönüşümde azalma.
- Karmaşa nedeniyle, öfke, sinirlilik, uyum güçlüğü, davranış
bozukluğu.
- Devamlı kötü görüntüler ile karşılaşma sonucu Psikosomatik
hastalıklarda artış, yaşam sevincini yitirme ve kötümserlik.
- İstenmeyen manzaralar sonucu baş dönmesi, bulantı, ruhsal travma.
Görsel kirliliği etkileyen kirlilik türleri
- : Binaların dış cephesi,
duvarları ve çatısı hava kirliliğinden etkilenmektedir. Anıtlar,
tarihi binalar ve heykeller hava kirliliğine bağlı olarak renklerini
kaybetmekte ve kirli görünmektedir. bu yapılara zarar
vermektedir. Hava kirliliğin oluşturduğu siyah sis tabakası görsel
kirlilik oluşturmaktadır.
- Renk kirliliği: İnsanın görüş alanındaki nesne ve yüzeylerin
renkleri arasındaki uyumsuzluğu ifade eder. Görme alanındaki renkler
uyumlu seçilmediğinde renksel hoşnutsuzluk ve rahatsızlık oluşur.
Londra ve Varşova'da bina dış cephe renkleri kamu otoritesi
kontrolündedir. Türkiye'de ise 'da
bina dış cephelerin beyaz olmasına karar verilmiştir.
- : Cadde, sokaka ve yol
aydınlatmaları ışık kirliliğinin ana nedenidir. Ayrıca, yerleşim
yerleri, tatil beldeleri, parklar, spor alanları, dış cephe
aydınlatmaları, reklam panoları, güvenlik aydınlatmaları diğer ışık
kirliliği nedenleridir.
Kaynakça
Orijinal kaynak: görüntü kirliliği. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler